Theater en Cultuurcentrum De Nobelaer in Etten-Leur

De Nobelaer betreft een volledige nieuwbouw voor een culturele instelling, die voorziet in onder meer een grote zaal met vlakke vloer, een kleine zaal, een bibliotheek, muziek-, dans- en dramastudio’s, ateliers en kantoren. Alle ruimtes zijn ontworpen voor meervoudig gebruik.

“Een nieuw, open cultureel centrum waar kruisbestuiving alle kansen krijgt”

Het ontwerp voor de nieuwbouw speelt in op de veranderde omstandigheden voor hedendaagse culturele centra. Steeds vaker maken meerdere organisaties gebruik van één multifunctionele accommodatie. Daarbij zijn theaters al lang geen naar binnen gekeerde, mono-functionele organisaties meer, integendeel. ‘’Buiten zien wat er binnen gebeurt’’, en stimulering van onderlinge kruisbestuiving tussen verschillende culturele disciplines zijn de basis geweest voor het nieuwe gebouw.

Het resulteerde in een uiterst compact ontwerp, met een herkenbare, dubbelhoge centrale ruimte in het gebouw. Grote glasvlakken in de gevel en ín het pand zorgen voor een vloed aan daglicht, een sterke relatie met buiten en veel zichtbaarheid intern op de verschillende activiteiten in het gebouw.

Alle studio’s zijn direct zichtbaar en bereikbaar vanuit de centrale huiskamer om ook ingezet te kunnen worden voor publieksfuncties. De multifunctionele foyer is geschikt voor manifestaties en evenementen.

Het interieurontwerp is er op gericht om elkaar te ontmoeten, om kennis te maken met elkaar én met de activiteiten in het gebouw, met zoveel mogelijk hergebruik en meubels met een tweede leven.

Het gebouw staat aan de Parklaan, tegen het centrum aan. De hoofdentree, zaal en dramastudio’s richten zich naar het centrum. Naar achteren toe neemt het volume in hoogte af, en zoekt het aansluiting bij de lagere bouwhoogte van de woonwijk. De foyer, of huiskamer, is juist gericht op deze zonnige zuidkant van de locatie. De stenen buitengevel heeft drie grijstinten die toe steeds lichter worden naarmate het gebouw hoger wordt. De buitengevels worden deels doorgezet in het interieur.

Binnenwanden en plafonds zijn in de houtsoort Accoya uitgevoerd. Wanden in verkeersruimten zijn voorzien van verdiepingshoge fotografie door theaterfotograaf Deen van Meer.

Het interieurontwerp van de centrale ruimte refereert aan een woonkamer. Het biedt alle kansen om in ontspannen sfeer elkaar te ontmoeten. Net als thuis zijn er tafels en stoelen, luie zitbanken, vloerkleden en (boeken-)kasten. Door het hele gebouw heen zijn ontmoetingsplekken ontworpen. Een groot deel van de meubels zijn via Markplaats aangeschaft. Door de mix van oud en nieuw ontstaat vanaf het begin een vertrouwd gevoel bij de Nobelaer.

Aanpasbaar, klimaatadaptief en natuurinclusief

Grote overspanningen creëren wand- en kolomvrije ruimten, die bij veranderende behoefte naar elke wens kunnen worden ingedeeld. Het ontwerp maakt optimaal gebruik van de oriëntatie op de zon. De grootste glasvlakken bevinden zich aan de (niet bezonde) noordzijde. Het grote glasvlak aan de zuidzijde is voorzien van een 5 m. diepe zonwerende luifel. Het forse dakoppervlak is voor een groot deel voorzien van zonnepanelen.
De Nobelaer staat in stedelijke omgeving. Het gebouw en het tuinpark om het gebouw heen zijn als één geheel ontworpen. Tegenover de oppervlakte van het dak staat 1,5 maal groen oppervlak. Aan de west- en zuidzijde van het gebouw is dit ingericht als bloemenpark. Naast wilde bloemen, bij uitstek het thuis voor insecten, worden verschillende in elk seizoen bloeiende planten geplant. Het gebouw is voorzien van 12 vleermuiskasten. Infiltratiegeulen rondom het gebouw en wadi’s in de overgang van terrein naar omgeving anticiperen op wateroverlast, droogte en hitte.

De bouwkundige uitwerking vond plaats i.s.m. SVP Architectuur en Stedenbouw.